Τα ιατρικά κριτήρια επιλογής του εθελοντή δωρητή μυελού έχουν οριστεί έτσι ώστε να διασφαλιστεί ότι η όλη διαδικασία να είναι ασφαλής για τον ίδιο και φυσικά για τον λήπτη.
Παρόλο που υπάρχουν ορισμένες μικρές αποκλίσεις ανάμεσα στις χώρες ή ανάμεσα τις διάφορες τράπεζες δωρητών μυελού οστών, γενικά η συντριπτική πλειονότητα των εθελοντών αιμοδοτών μπορούν αν θέλουν να γίνουν και δωρητές μυελού οστών.
Κάθε περίπτωση φυσικά είναι εξατομικευμένη και η απόφαση θα ληφθεί από το γιατρό που θα σας πάρει ιστορικό όταν γίνεται η λήψη, ή από την τράπεζα που θα σταλεί το δείγμα.
Στις περισσότερες τράπεζες μυελού οστών, τα όρια ηλικίας για να μπορεί κάποιος να εγγραφεί ως εθελοντής δότης είναι μεταξύ 18 – 45 χρόνων. Ο εθελοντής δότης όμως παραμένει καταχωρημένος στο αρχείο και ενεργός μέχρι τα 55α γενέθλιά του.
Παρακάτω μπορείτε να δείτε αλφαβητικά μερικές από τις συνηθισμένες παθήσεις στις οποίες αποκλείονται ή επιτρέπονται να εγγράφονται οι δωρητές.
Αλλεργίες
Αποκλείονται από δωρητές μυελού όσοι έχουν στο ιστορικό τους σοβαρή ή απειλητική για τη ζωή αλλεργία. Αν η αλλεργία είναι περιορισμένη λ.χ αλλεργία στο latex που αφορά σε περιορισμένη περιοχή του σώματος επιτρέπεται να εγγραφείς.
Για τις υπόλοιπες ήπιες περιπτώσεις, (αλλεργία σε τρίχωμα ζώου, περιβαλλοντικούς παράγοντες, φάρμακα κ.τ.λ), μπορείς να γίνεις εθελοντής δότης μυελού των οστών μετά από έγκριση του γιατρού του εκάστοτε κέντρου. Κάθε είδους αλλεργίας συμπεριλαμβανομένης της αλλεργικής ρινίτιδας, θα πρέπει να αναφέρεται στην αίτηση εγγραφής.
Αρθρίτιδα
Γενικά μια ήπια οστεοαρθρίτιδα γίνεται δεκτή αν δεν έχει ιδιαίτερη επίπτωση στην καθημερινότητα και ανακουφίζεται με απλά παυσίπονα. Σημαντικές καταστάσεις που περιλαμβάνουν αρθρίτιδα λ.χ ρευματοειδής, ψωριασική αρθρίτιδα ή προχωρημένες καταστάσεις οποιασδήποτε άλλης αρθρίτιδας αποκλείονται.
Αρτηριακή Υπέρταση
Αν έχεις υπέρταση αλλά η πίεσή σου διατηρείται υπό έλεγχο μπορείς να εγγραφείς δότης. Δεν μπορείς να εγγραφείς στις σε περίπτωση που συνυπάρχει και άλλο νόσημα του καρδιαγγειακού.
Χρόνιο Βρογχικό Άσθμα
Αν έχεις διαγνωστεί με βρογχικό άσθμα μπορείς να γίνεις δότης με την προϋπόθεση ότι ελέγχεται με εισπνεόμενα ή από του στόματος φάρμακα, όχι όμως αν χρειάζεται να παίρνεις κορτικοστεροειδή από το στόμα.
Aυτοάνοσα Νοσήματα
Συστηματικά αυτοάνοσα νόσημα (ρευματοειδής αρθρίτιδα, συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, σκλήρυνση κατά πλάκας, σοβαρή ψωρίαση, Sjogren’s syndrome, αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα) αποκλείονται.
Ορισμένα άλλα αυτοάνοσα νοσήματα όπως π.χ. ήπια ψωρίαση, γυροειδής αλωπεκία, λεύκη, θυρεοειδίτιδα Hashimoto, μπορεί να γίνουν δεκτά, οπότε αν πάσχεις από τέτοιο νόσημα μπορείς να εγγραφείς ως δότης, αλλά πρέπει οπωσδήποτε να το αναφέρεις στην αίτηση εγγραφής.
Διαταραχές Πήξης
Αν έχεις ιστορικό αιμορραγιών, θρομβοπενίας ή θρομβώσεων, άσχετα από το υποκείμενο νόσημα, δεν μπορείς να εγγραφείς δότης. Εξαιρείται η περίπτωση της μονόπλευρης εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης του κάτω άκρου που οφείλεται σε χειρουργική επέμβαση, ακινησία ή εγκυμοσύνη.
Επιληψία
Επιληψία υπό αγωγή αποκλείεται. Αν πάσχεις από επιληψία και είσαι εκτός θεραπείας και χωρίς κρίση για τουλάχιστον 12 μήνες μπορείς να εγγραφείς ως δότης.
Καρδιακές και Καρδιαγγειακές Παθήσεις
Μπορείς να εγγραφείς δότης στις παρακάτω περιπτώσεις:
- Πρόπτωση μιτροειδούς χωρίς φύσημα και παράταση του QTc στο καρδιογράφημα.
- Μη σημαντικές ανωμαλίες των βαλβίδων που προκαλούν το "αθώο" φύσημα
- Διγλώχινα αορτική βαλβίδα χωρίς σημαντική στένωση
- Ιδιοπαθείς κοιλιακές και κολπικές εκτακτοσυστολές
Δεν μπορείς να εγγραφείς στις παρακάτω περιπτώσεις:
- Αρτηριοσκλήρυνση ή και θρόμβωση των στεφανιαίων αγγείων η οποία προκαλεί την στηθάγχη και το έμφραγμα
- Κάθε αντικατάσταση βαλβίδας της καρδιάς ή βαλβιδοπλαστικής (μπαλονάκι)
- Κάθε είδους σοβαρή βαλβιδοπάθεια
- Κάθε συγγενής στένωση βαλβίδας εκτός της διγλώχινος αορτικής βαλβίδας.
- Δευτέρου ή τρίτου βαθμού κολποκοιλιακός αποκλεισμός
- Τοποθέτηση βηματοδότη ή απινιδωτή
- Παθήσεις των αγγείων του εγκεφάλου όπως: εγκεφαλικό επεισόδιο, παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο
Προβλήματα Σπονδυλικής Στήλης
Αν υποφέρεις από προβλήματα πού οφείλονται σε μηχανικό αίτιο όπως κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου, ιστορικό χειρουργικής επέμβασης, ιστορικό μετατόπισης ή κατάγματος σπονδύλου, σκολίωση που δεν χρειάζεται ή δεν έχει διορθωθεί με χειρουργική επέμβαση, κατά πάσα πιθανότητα μπορείς να εγγραφείς δότης αλλά μόνο για περιφερικά αιμοποιητικά κύτταρα
Ηπατίτιδα
Αν πάσχεις από Ηπατίτιδα Β δεν μπορείς να εγγραφείς δότης.
Αν πάσχεις ή έχεις ιστορικό ηπατίτιδας C, δεν μπορείς να εγγραφείς δότης.
Καρκίνος
Δεν μπορείς να εγγραφείς εκτός ελαχίστων περιπτώσεων λ.χ τοπικών/ in situ καρκινωμάτων που δεν έλαβαν χημειοθεραπεία.
Νεφρικές Παθήσεις
Δεν μπορείς να εγγραφείς εάν έχεις σοβαρά ή χρόνια προβλήματα στα νεφρά όπως πολυκυστικούς νεφρούς ή χρόνια σπειραματονεφρίτιδα. Σε περίπτωση νεφρολιθίασης επιτρέπεται να εγγραφείς.
Σακχαρώδης Διαβήτης
Αν έχεις σακχαρώδη διαβήτη που χρειάζεται ινσουλίνη ή έχεις παρουσιάσει κάποιες επιπλοκές του διαβήτη, δεν μπορείς να εγγραφείς δότης.
Ψυχικές Διαταραχές, Κατάθλιψη
Αν πάσχεις από κατάθλιψη ή διπολική διαταραχή, μπορείς να εγγραφείς δότης αν είσαι σε ύφεση με φαρμακευτική ή άλλη αγωγή. Η χρήση κάποιων φαρμάκων πιθανόν να επηρεάσουν τον τρόπο συλλογής του μοσχεύματος δηλαδή αν θα γίνει από τον μυελό των οστών ή το περιφερικό αίμα. Δεν μπορείς να εγγραφείς εάν έχεις διαγνωστεί από σχιζοφρένεια ή άλλες ψυχωσικές διαταραχές.